Top 12 Điều hấp dẫn về Lễ Tết Nguyên Đán

1. Ý nghĩa của Tết Nguyên Đán

Lễ Tết Nguyên Đán là dịp quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam và một số dân tộc sử dụng lịch mặt trăng (âm lịch). 'Tết' được lấy từ chữ Hán và đọc theo âm Hán Việt là 'Tiết', nghĩa là một đoạn thời gian trong năm.

Trong nhiều dịp Tết, Tết Nguyên Đán được coi là quan trọng nhất, biểu thị sự khởi đầu mới, đầy đủ, và trọn vẹn. Nó cũng biểu thị ước muốn cho một cuộc sống ấm no, hạnh phúc của người dân.

2. Sự khác biệt giữa Tết Nguyên Đán và các dịp lễ khác

Tết Nguyên Đán là dịp quan trọng nhất trong năm, phản ánh sự đầy đủ và tròn trịa của cuộc sống. Trong khi đó, các dịp lễ khác thường không có ý nghĩa sâu xa như Tết Nguyên Đán.

2. Hoa Đào trong Tết

Trong mỗi Tết, hoa đào trở thành biểu tượng của mùa xuân ở phương Bắc, lan tỏa sắc hồng rực rỡ khắp các con phố lớn, từ thành thị đến nông thôn. Tại miền Bắc, hoa đào không chỉ là cây cảnh phổ biến trong mỗi gia đình mà còn xuất hiện trên bàn thờ tổ tiên.

Truyền thuyết kể rằng ở phía Đông núi Độ Sóc, có một cây hoa đào lớn lâu năm. Với cành lá to lớn và bóng cây rộng, nó che phủ cả một vùng đất... Trên cây hoa đào này, có hai vị thần gọi là Trà và Uất Lũy trú ngụ. Họ được tôn vinh là những vị thần đánh đuổi ma quỷ, mang lại cuộc sống bình yên và hạnh phúc cho người dân. Sự mạnh mẽ của hai vị thần khiến lũ yêu ma sợ hãi. Chúng chỉ cần nhìn thấy cành hoa đào là bỏ chạy.

Vào ngày cuối năm, như mọi thần linh khác, Trà và Uất Lũy cũng phải lên thiên đình chầu Ngọc Hoàng. Điều này mở ra cơ hội cho lũ yêu ma gieo rắc sợ hãi. Để tránh ma quỷ, người ta bắt đầu cắt cành hoa đào và mang về nhà. Nếu không thể cắt cây, họ vẽ hình hai vị thần và dán trước nhà. Mỗi năm, vào dịp Tết, mọi người cố gắng mang về một cành hoa đào để xua đuổi ma quỷ. Tuy nhiên, ý nghĩa tâm linh này sau này đã bị lãng quên vì sự mất niềm tin vào thần linh và yêu tinh của ngày xưa.

Hoa đào không chỉ đại diện cho sự sinh sôi nảy nở và phát triển mạnh mẽ, mà còn mang lại niềm tin và hy vọng vào một tương lai tốt đẹp. Trong mỗi dịp Tết, từ các tổ chức đến nhà riêng, mọi người đều trang trí nhà cửa bằng hoa đào với hy vọng tìm được sự an khang, thịnh vượng và hạnh phúc cho gia đình. Hoa đào cũng gieo vào lòng người niềm tin về một năm mới mạnh khỏe, may mắn và những điều tốt lành.

3. Phong tục lì xì

“Lì xì” đầu năm là một nét đẹp truyền thống của văn hóa phương Đông, mang lại may mắn cho mọi người trong năm mới. Phong tục này là một phần không thể thiếu của Tết Việt Nam, đặc biệt đối với trẻ con. Tết đán như một dịp khởi đầu mới đầy hứa hẹn, khiến trẻ nhớ mãi. Tuy có nhiều nguồn gốc, nhưng ở Việt Nam, lì xì góp phần làm cho Tết trở nên ấm áp hơn. Trẻ con luôn háo hức, chờ đợi ngày Tết không chỉ vì lì xì mà còn vì tình thân ái từ ông bà, bố mẹ, anh chị. Màu đỏ của bao lì xì tượng trưng cho sức khỏe và may mắn, mang lại niềm vui cho người nhận.

4. Ý nghĩa của việc mặc đồ đỏ

Theo truyền thống Việt Nam, Tết Nguyên Đán là thời điểm sum họp gia đình, chào đón một năm mới an lành. Lễ hội này thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, tinh thần đạo đức và gia truyền của người Việt. Với niềm tin rằng Tết là bước khởi đầu của một năm mới, mọi người mong muốn có một năm mới thịnh vượng. Màu đỏ từ lâu đã được coi là biểu tượng của may mắn và thịnh vượng, có khả năng xua đuổi điều xấu. Do đó, việc mặc đồ màu đỏ vào năm mới là điều mọi người ưa chuộng để thu hút may mắn và tránh xa khỏi rủi ro. Truyền thống này đã trở nên phổ biến, khiến mọi người thường tránh mặc đồ màu đen hoặc trắng, vì chúng được coi là không may mắn và mang lại điều xui xẻo.

5. Tế bài giao thừa

Bữa tiệc cúng giao thừa là biểu tượng không thể thiếu trong văn hóa Việt Nam. Đây là khoảnh khắc giao thừa, khi các vị thần từ năm cũ nhường chỗ cho những vị thần của năm mới.

Mỗi năm, các vị thần Hành binh, Hành khiển, Phán quan cai quản hạ giới khác nhau. Khi năm cũ kết thúc, các vị thần cũ bàn giao nhiệm vụ cho các vị thần mới. Cúng giao thừa không chỉ là dịp để tiễn biệt những vị thần cũ mà còn là lúc chào đón những vị thần mới.

6. Tính kiêng nhà dọn dẹp ngày Tết

Vào dịp Tết, việc dọn dẹp nhà cửa không chỉ là nét văn hóa mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Người ta tin rằng, việc quét nhà vào ngày Tết sẽ đánh rơi vận may và tài lộc. Do đó, mọi người thường kiêng kỵ không quét nhà, đổ rác trong những ngày này.

Theo truyền thống, có câu chuyện về 'Sự tích cái chổi', giúp giải thích tại sao người ta kiêng quét nhà vào dịp Tết. Câu chuyện này còn giúp nhấn mạnh ý nghĩa của việc giữ gìn sự sạch sẽ trong nhà cửa.

7. Hội của Bánh Ngọt và Mứt Tết

Ngày Tết, bàn ăn đều rộn ràng với đủ loại đặc sản, nhất là những chiếc bánh ngọt và mứt Tết, tạo nên không khí ấm áp và đặc biệt trong các gia đình Việt.

8. Tục Xông Đất (hay Xông Nhà)

Theo quan niệm dân gian ở Việt Nam, sau khi chạm ngõ đón năm mới, việc người đầu tiên bước vào nhà được coi là đã xông đất cho gia chủ.

Người này nếu tuổi hợp với gia chủ sẽ mang lại nhiều điều may mắn, thuận lợi cho gia đình trong năm mới. Vì vậy, việc chọn người xông đất rất quan trọng. Người Việt thường mời những người tuổi phù hợp với gia chủ theo từng năm. Để chúc cho năm mới tràn đầy niềm vui, hạnh phúc và thịnh vượng.

Mua muối cầu may cũng là một trong những điều đặc biệt về Tết Nguyên Đán mà có lẽ bạn chưa biết. Thường thì, phong tục này phổ biến ở miền Bắc hơn, vào dịp Tết giá muối ở miền Bắc sẽ tăng nhẹ.

Người dân tin rằng 'đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi'. Muối tượng trưng cho sự mặn mà, thể hiện sự yêu thương và gắn kết giữa các thành viên trong gia đình. Vào dịp Tết, đặc biệt là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, rất nhiều người chọn đi đền chùa để cầu bình an, sức khỏe cho gia đình. Vì vậy, họ cũng mua những gói muối nhỏ xinh để mang về nhà, đem lại may mắn cho gia đình.

Tục gói bánh chưng ngày Tết đã trở thành nét văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam, từ xưa đến nay, thể hiện nét đẹp của nền văn hóa lúa nước. Mỗi dịp Tết đến Xuân về, mọi người lại gói bánh chưng, dâng bánh lên bàn thờ tổ tiên.

Theo truyền thuyết 'Bánh chưng, bánh giầy', vào thời Hùng Vương thứ 6, nhân dịp giỗ tổ, vua Hùng triệu tập các quan Lang đến và truyền rằng: vị quan Lang nào tìm được món lễ vật hợp ý với nhà vua sẽ được nhà vua nhường ngôi.

Lang Liêu, con trai thứ 18, là người nghèo nhất nhưng tính hiền lành, hiếu thảo. Không có gì quý hiếm, chàng đã dùng gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn và lá dong làm hai loại bánh chưng và bánh dầy tượng trưng cho trời và đất làm lễ vật dâng vua.

Lễ vật của Lang Liêu được vua Hùng ưa thích và vua đã truyền ngôi cho Lang Liêu. Từ đó, bánh chưng, bánh giầy trở thành lễ vật linh thiêng trong nghi thức thờ cúng tổ tiên, thể hiện lòng biết ơn đối với ông cha, là món ăn không thể thiếu của người Việt những ngày Tết.

Những ngày Tết, là thời điểm linh thiêng của nền văn hóa dân tộc. Đây là khoảnh khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, nên mọi người luôn đặc biệt quan tâm và chuẩn bị kỹ lưỡng. Trong tinh thần 'có thờ có thiêng có kiêng có lành', mọi người luôn cố gắng duy trì sự hòa khí, tránh xa tranh cãi, gian giận, để mang lại một năm mới an lành, hạnh phúc.

Vào ngày đầu năm, mọi người tránh xa việc vay mượn, trả nợ hay đòi nợ. Vì theo quan niệm dân gian, nếu vay mượn sẽ gây ra sự túng thiếu và khó khăn suốt cả năm, còn cho vay thì tiền bạc sẽ không được may mắn, tài lộc không đến.

Tết Nguyên Đán, được tính theo lịch Âm, thường diễn ra sau Tết Dương lịch. Do lịch Âm có quy luật một năm có ba tháng nhuận, nên Mùng 1 của Tết Nguyên Đán luôn rơi vào ngày sau ngày 21/1 Dương lịch và trước ngày 19/2 Dương lịch.

Trong 3 ngày Tết:

• Mùng 1 Tết cha – Mùng 2 Tết mẹ: Người Việt tổ chức cúng tân niên, tụ tập sum họp, gửi lời chúc tốt đẹp nhau, bày tỏ lòng hiếu thảo, tình thương, mong ước một năm mới tràn đầy hạnh phúc và may mắn cho gia đình. Mùng 1, mọi người thường quay về nhà để chúc thọ ông bà, cha mẹ và cúng bái tổ tiên. Mùng 2, họ thường đến thăm gia đình ngoại, chúc Tết với không khí ấm áp và đầm ấm như mùng 1.
• Mùng 3 Tết thầy: Là dịp các học trò đến chúc Tết thầy cô giáo.

Trong suốt 3 ngày Tết, người Việt thường thăm viếng, chúc Tết gia đình, bè bạn, hàng xóm, để tặng nhau lời chúc tốt đẹp cho năm mới, mong muốn mọi điều tốt lành, may mắn và thịnh vượng đến với mọi người.