Hà Nội 36 phố phường: Di sản văn hóa bền vững của thủ đô

Hồi ức về Hà Nội 36 phố phường: Trải nghiệm văn hóa đích thực

Phố cổ Hà Nội trong mắt nghệ sĩ (Ảnh sưu tầm)

Hành trình khám phá lịch sử 36 phố phường Hà Nội

Nếu nói về quá khứ của Hà Nội 36 phố phường hay phố cổ của Thủ đô, chúng ta phải quay ngược lại thời kỳ Lý - Trần, khi những khu dân cư buôn bán này bắt đầu hình thành. Dân từ khắp các làng xung quanh đồng bằng Bắc Bộ đến đây sinh sống và tạo nên một khu vực sôi động nhất trong thủ đô thời bấy giờ. Không chỉ vậy, nơi đây còn là trung tâm của nhiều hoạt động thủ công nghiệp, buôn bán giao thương, từ đó hình thành nên cái tên “Hàng”, ám chỉ những con phố nổi tiếng với các nghề truyền thống.

36 phố phường Hà Nội đã lâu đã trở thành chủ đề thơ ca, trong đó có một bài thơ nổi tiếng như thế này:

“Cùng nhau lang thang khắp Long Thành,

Ba mươi sáu phố, rõ ràng không nhầm lẫn;

Hàng Bồ, Hàng Bạc, Hàng Gai,

Hàng Buồm, Hàng Thiếc, Hàng Hài, Hàng Khay,

Mã Vĩ, Hàng Điếu, Hàng Giầy,

Hàng Lờ, Hàng Cót, Hàng Mây, Hàng Đàn,

Phố Mới, Phúc Kiến, Hàng Ngang,

Hàng Mã, Hàng Mắm, Hàng Than, Hàng Đồng,

Hàng Muối, Hàng Nón, cầu Đông,

Hàng Hòm, Hàng Đậu, Hàng Bông, Hàng Bè,

Hàng Thùng, Hàng Bát, Hàng Tre,

Hàng Vôi, Hàng Giấy, Hàng The, Hàng Gà.

Quanh đây là phố Hàng Da,

Đi dạo Hàng phố, đẹp quá đà.

Phố hoa đầu tiên ở Long Thành,

Phố dạo chơi, đàn hát cùng bàn cờ.

Nhớ về, người mơ màng lạ,

Bút viết về, thơ đẹp truyền đi.”

Kể từ thời xa xưa, khu phố đó đã chứng kiến nhiều biến cố của thủ đô, nhưng vẫn tồn tại mãi theo thời gian, trở thành trái tim của phố cổ Hà Nội, là niềm tự hào của người dân Việt.

Phố cổ Hà Nội ngày xưa (Ảnh sưu tầm)

Phố hàng Mắm xưa kia (Ảnh sưu tầm)

2. Quy mô

Về diện tích, theo quy định của Bộ Xây dựng, khu phố cổ Hà Nội bao gồm: phía Bắc là phố Hàng Đậu; phía Tây là phố Phùng Hưng; phía Nam là các phố Hàng Bông, Hàng Gai, Cầu Gỗ và Hàng Thùng; còn phía Đông là đường Trần Quang Khải và Trần Nhật Duật.

Bản đồ biểu diễn ranh giới phố cổ Hà Nội (Ảnh sưu tầm)

3. Đặc điểm của Hà Nội 36 phố phường

Tên gọi

Hà Nội 36 phố phường, cái tên đã khắc sâu vào tâm trí của nhiều người với những nét đơn giản, mộc mạc như Hàng Mắm, Hàng Nón, Hàng Đường, Hàng Muối… đại diện cho các loại hàng chủ yếu được mua bán tại đây. Phố cổ mang trong mình một vẻ đẹp văn hóa đặc trưng, nơi sôi động nhộn nhịp, luôn đón tiếp đám đông nhưng vẫn giữ được những giá trị truyền thống từ hàng thế kỷ trước của thủ đô nghìn năm tuổi. Mỗi con phố đều tập trung những người thợ từ các làng nghề lâu đời xung quanh Thăng Long cổ, tạo nên một không gian làng nghề nhỏ giữa trung tâm Hà Nội.

Du khách say mê trước vẻ đẹp văn hóa Việt Nam (Ảnh sưu tầm)

Thiết kế kiến trúc

Kiến trúc là một điểm đặc biệt khác tạo nên sự đặc sắc của phố cổ, với những ngôi nhà ống, mái ngói nghiêng cùng hàng loạt cửa hàng kinh doanh, được xây dựng chủ yếu từ thế kỷ 18, 19. Những căn nhà nhỏ nhắn nhìn qua, nhưng được bố trí một cách khéo léo và hợp lý, vẫn đáp ứng được mọi nhu cầu của người dân địa phương.

Kiến trúc đặc trưng của khu phố cổ (Ảnh sưu tầm)

Văn hoá

Trở về với phố cổ là trở về với truyền thống văn hoá kéo dài hàng nghìn năm, với những giá trị văn hoá được lưu giữ trong khoảng 100 công trình kiến trúc lâu đời như đình, đền, chùa, hội quán, trong đó có ngôi đền Bạch Mã ở phố Hàng Buồm, một trong bốn trấn của kinh thành Thăng Long xưa.

Đền Bạch Mã, một trong bốn trấn của kinh thành Thăng Long xưa (Ảnh sưu tầm)

Những người lần đầu đến thăm, hoặc du khách nước ngoài có thể cảm thấy một chút bối rối khi bước vào giữa những con phố nhỏ, đông đúc, nhà cửa sát nhau, xe cộ đi lại hối hả. Tuy nhiên, chỉ khi trải qua, cảm nhận và sống trong đó, họ mới thấy được toàn bộ vẻ đẹp và sự đặc biệt của văn hóa cũng như cuộc sống ở đây.

Bên bờ hồ Gươm (Ảnh sưu tầm)

Những chiếc xe chở hoa đi qua mọi nẻo đường (Ảnh sưu tầm)

Mỗi dịp lễ tết, người dân thường hướng về phố cổ Hà Nội, đặc biệt là phố Hàng Mã, biểu tượng của sắc màu, âm nhạc và văn hóa phương Đông.

Phố Hàng Mã lung linh mỗi khi đến trung thu (Ảnh sưu tầm)

Ẩm thực

Phố cổ Hà Nội quyến rũ với những hàng quán nhỏ ven đường, không cần xa hoa nhưng hương vị lại thấm đậm lòng người du khách, khiến họ khó quên sau mỗi chuyến đi. Ngồi bên hồ Gươm thưởng thức kem Thủy Tạ, ngắm dòng người qua lại, hoặc thưởng thức kem Tràng Tiền, đó là những trải nghiệm không thể bỏ qua. Hà Nội xưa với những gánh hàng rong lề đường, qua từng con phố với những món ăn bình dân như bánh rán, trứng vịt lộn, hay đơn giản là cốm - món quà quê hương thơm ngon làm say lòng bất kỳ thực khách nào.

Những gánh hàng rong nổi tiếng trên mọi con phố (Ảnh sưu tầm)

Cốm, một loại đặc sản của người dân Hà Nội (Ảnh sưu tầm)

Phố cổ hối hả vào những ngày cuối tuần (Ảnh sưu tầm)

Ẩm thực của phố cổ đề cao những món ăn truyền thống như bún chả, phở, bún cá, bún đậu mắm tôm, bún ốc, bún thang,… từ những quán nhỏ ven đường đến những căn nhà cổ lâu đời.

Bún đậu phố cổ (Ảnh sưu tầm)

Bún thang (Ảnh sưu tầm)

“Hà Nội 36 phố phường” là điểm đến không chỉ nổi tiếng với ẩm thực đặc trưng mà còn là nơi lưu giữ bao giá trị văn hóa và lịch sử trong suốt hàng ngàn năm. Đừng bỏ lỡ khi bạn ghé thăm Hà Nội.

Có thể bạn quan tâm:

• Phố đi bộ Hồ Gươm - điểm vui chơi lý tưởng vào cuối tuần
• Top 20 địa chỉ thưởng thức món ngon không thể bỏ qua ở phố cổ Hà Nội
• Cẩm nang du lịch Hà Nội: từ những kinh nghiệm quý báu cho đến những điểm đến tuyệt vời
• Bản đồ thành phố Hà Nội