Top 11 Bài thơ về tình yêu đặc sắc của Xuân Diệu
1. Xa cách
Lời bài thơ:
Có một bận em ngồi xa anh quá
Anh bảo em ngồi xích lại gần hơn
Em xích gần thêm một chút: anh hờn.
Em ngoan ngoãn xích gần thêm chút nữa.
Anh sắp giận. Em mỉm cười, vội vã
Đến kề anh, và mơn trớn: 'em đây!'
Anh vui liền, nhưng bỗng lại buồn ngay.
Vì anh nghĩ: thế vẫn còn xa lắm.
Đôi mắt của người yêu, ôi vực thẳm!
Ôi trời xa, vừng trán của người yêu!
Ta thấy gì đâu sau sắc yêu kiều
Mà ta riết giữa đôi tay thất vọng.
Dầu tin tưởng: chung một đời, một mộng.
Em là em, anh vẫn cứ là anh.
Có thể nào qua Vạn Lí Trường Thành
Của hai vũ trụ chứa đầy bí mật.
Thương nhớ cũ trôi theo ngày tháng mất
Quá khứ anh, anh không nhắc cùng em.
Linh hồn ta u ẩn tựa ban đêm,
Ta chưa thấu, nữa là ai thấu rõ.
Kiếm mãi, nghi hoài, hay ghen bóng gió
Anh muốn vào dò xét giấc em mơ.
Nhưng anh giấu em những mộng không ngờ
Cũng như em giấu những điều quá thực...
Hãy sát đôi đầu! Hãy kề đôi ngực!
Hãy trộn nhau đôi mái tóc ngắn dài!
Những cánh tay! Hãy quấn riết đôi vai!
Hãy dâng cả tình yêu lên sóng mắt!
Hãy khăng khít những cặp môi gắn chặt
Cho anh nghe đôi hàm ngọc của răng;
Trong say sưa, anh sẽ bảo em rằng:
'Gần thêm nữa! Thế vẫn còn xa lắm!'.
Một nét đẹp trong thơ tình Xuân Diệu là sự trăn trở về sự gắn kết lâu dài của đôi trai gái, ông luôn sợ phải xa cách với người mình yêu. Trong quan niệm của mình, Xuân Diệu khát khao sự hòa quyện tuyệt đối. Ông không có niềm tin vào sự hữu hạn của một mối tình, dù cho đã gần ngay bên cạnh ông vẫn e ngại một ngày xa cách nhau.
Thông tin tác phẩm:
- Thể loại: Văn học hiện đại
- Tập thơ: Thơ thơ (1938)

2. Tình thứ nhất
Lời bài thơ:
Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất
Đem cho em kèm với một lá thư
Em không lấy là tình anh đã mất
Tình đã cho không lấy lại bao giờ
Thư thì mỏng như suốt đời mộng ảo
Tình thì buồn như tất cả chia ly
Xếp khuôn giấy để hoài trong túi áo
Mãi trăm lần mới gấp lại đưa đi
Em xé như lòng non cùng giấy mới
Mây dần trôi hôm ấy phủ sơn khê
Thôi thôi nhé, hoa đã sầu dưới đất
Cười trên cành sao được nữa em ơi!
Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất
Đem cho em là đã mất đi rồi!
Là một trong những tác phẩm viết hay và đặc sắc về tình yêu lứa đôi. 'Một tình yêu' là tác phẩm có vị trí đặc biệt trong lòng người yêu thơ Xuân Diệu. Vì sao vậy? Có chăng tình yêu hết lòng hết dạ là mẫu số chung cho những ai đang yêu cuồng say, có chăng lời thơ như nói hộ lòng người!
Thông tin tác phẩm:
- Thể loại: Văn học hiện đại
- Tập thơ: Gửi hương cho gió (1945)

3. Tương tư chiều
Lời bài thơ:
Bữa nay lạnh, mặt trời đi ngủ sớm;
Anh nhớ em, em hỡi! Anh nhớ em
Không gì buồn bằng những buổi chiều êm.
Mà ánh sáng đều hoà cùng bóng tối.
Gió lướt thướt kéo mình qua cỏ rối;
Vài miếng đêm u uất lẩn trong cành;
Mây theo chim về dãy núi xa xanh
Từng đoàn lớp nhịp nhàng và lặng lẽ
Không gian xám tưởng sắp tan thành lệ
Thôi hết rồi! Còn chi nữa đâu em!
Thôi hết rồi, gió gác với trăng thềm.
Với sương lá rụng trên đầu gần gũi,
Thôi đã hết hờn ghen và giận tủi.
(Được giận hờn nhau! Sung sướng bao nhiêu!)
Anh một mình, nghe tất cả buổi chiều
Vào chậm chậm ở trong hồn hiu quạnh
Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh
Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi
Anh nhớ anh của ngày tháng xa khơi,
Nhớ đôi môi đang cười ở phương trời.
Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đăm đắm!
Gió bao lần từng trận gió thương đi,
- Mà kỷ niệm, ôi, còn gọi ta chi...
Nỗi nhớ là một gia vị đặc trưng của tình yêu. Người ta viết nhiều về tình yêu và cũng từ đó mà nỗi nhớ hiển hiện đủ mọi cung bậc qua từng trang thi ca. Tiếp nhận phong trào Thơ mới, Xuân Diệu đã mạnh dạn thể hiện nỗi tương tư mãnh liệt của mình trong tác phẩm này.Từng câu thơ như tiếng lòng réo gọi, thiết tha mong chờ được gặp người thương. Với cách bộc lộ trực tiếp này đã đem phong cách thơ của ông trở nên khác biệt với những người cùng thời. Viết cùng đề tài này đã từng có một Nguyễn Bính mộc mạc, ngại ngùng nép sau bóng dáng thôn Đoài gửi nỗi niềm thương nhớ, từ cách so sánh này sự mạnh dạn của ''ông hoàng thơ tình' càng để lại ấn tượng mạnh trong lòng bạn đọc.
Thông tin tác phẩm:
- Thể loại: Văn học hiện đại
- Tập thơ: Thơ thơ (1938)

4. Phải nói
Lời bài thơ:
Yêu tha thiết thế vẫn còn chưa đủ?
Anh tham lam, anh đòi hỏi quá nhiều,..
Anh biết rồi , em đã nói em yêu;..
Sao vẫn muốn nhắc một lời đã cũ?
-Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ
,Nếu em yêu mà chỉ để trong lòng;
Không tỏ hay, yêu mến cũng là không .
Và sắc đẹp chỉ làm bằng cẩm thạch
Anh thèm muốn vô biên và tuyệt đích
Em biết không? Anh tìm kiếm em hoài
Sự thật ngày nay, không thạt đến ngày mai .
Thì ân ái có bao giờ lại cũ?
Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ
Phải nói yêu, trăm bận đến nghìn lần
Phải mặn nồng cho mãi mãi đêm xuân
Đem chim bướm thả trong vườn tình ái
Em phải nói, phải nói và phải nói
Bằng lời riêng nơi cuối mắt, đầu mày
Bằng nét vui, bằng vẻ thẹn, chiều say
Bằng đầu ngả, bằng miệng cười, tay riết
Bằng im lặng, bằng chi anh có biết
Cốt nhất là em chớ lạnh như đông.
Chớ thản nhiên bên một kẻ cháy lòng
Chớ yên ổn như mặt hồ nước ngủ
Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ.
Xưa nay tình yêu nam nữ vốn luôn hiện hữu với rất nhiều cung bậc: Lãng mạn, mơ mộng, thiêng liêng, cao thượng, phàm tục, nhục thể, bi đát, đắm đuối, si mê, lỗi lầm… như một nhận thức tất yếu về đời sống, thơ Xuân Diệu cũng cắt nghĩa về tình yêu trên nhiều phương diện. Đối với thi sĩ yêu là nguồn sống. Thi sĩ nâng niu những cảm xúc tình yêu vừa hé nở như nâng niu những gì quý giá nhất nhưng mong manh, dễ vỡ, dễ tan. Thái độ sống tích cực ấy của Xuân Diệu cho thấy ông không chỉ rất có ý thức gìn giữ tình yêu mà còn tôn thờ tình yêu như một chân giá trị, một khát vọng mà cuộc đời hướng tới. Ông trân quý tình yêu như trân quý cuộc sống của chính mình, và tình yêu đẹp bao giờ cũng là mục đích để con người dấn thân và hy sinh mà không hề nuối tiếc.
Thông tin tác phẩm:
- Thể loại: Văn học hiện đại
- Tập thơ: Thơ thơ (1938)

5. Yêu
Lời bài thơ:
Yêu là chết ở trong lòng một ít
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu
Cho rất nhiều, song nhận chẳng bao nhiêu
Người ta phụ, hoặc thờ ơ, chẳng biết
Phút gần gũi cũng như giờ chia biệt
Tưởng trăng tàn, hoa tạ với hồn tiêu,
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu!
- Yêu là chết ở trong lòng một ít
Họ lạc lối giữa u sầu mù mịt
Những người si theo dõi dấu chân yêu
Và cảnh đời là sa mạc cô liêu
Và tình ái là sợi dây vấn vít
Yêu, là chết ở trong lòng một ít.
Khi đọc bài thơ của ông chúng ta cảm nhận sự tinh tế khi nhà thơ phát hiện ra quy luật chi phối thế giới tinh thần, với yêu là hạnh phúc vô biên và đau khổ tột cùng.
Thông tin tác phẩm:
- Thể loại: Văn học hiện đại
- Tập thơ: Thơ thơ (1938)

6. Đứng chờ em
Lời bài thơ:
Trong khoảnh khắc hôm nay, bóng nhá nhem
Anh bước ra trước cổng, đứng chờ em
Ngóng trông từng bước chân từ xa tới
Lọc lấy một hình ảnh thuộc quen thuộc
Mọi người vội vã như chim hướng rừng
Người đạp xe, chầm chậm, chân dài cong
Họ như đang vội vã trong cuộc sống
Nghĩ về những lo lắng đang chờ mong.
Anh vội vàng xong việc bếp nhà
Cuộc sống như bài thơ, vị đậm đà
Mỗi tuần anh chờ đến hôm nay
Mang hương vị đặc trưng chỉ để em thưởng thức
Nhưng bóng hoàng hôn đặc trưng nhấn chìm
Hình ảnh của em - thế mà, ôi!
Mọi sự suýt chút nữa đã thay đổi
'Em đến rồi!' - lời reo vui trong anh:
'Chờ chút thôi!'
Anh đứng như cây cỏ, không chịu đi
Nhưng lòng anh đầy đau đớn, kiên nhẫn
Anh ngắm nhìn những người vội vã qua
Hiểu và thông cảm với sự chia ly
Nếu bữa ăn đó, anh ăn một mình
Đau lòng, anh vẫn giữ vững lòng tin.
Thương em, anh quên hết mọi khó khăn
Nhưng nỗi đợi mong cháy bỏng lòng.
Một khoảnh khắc tuyệt vời đượm tình thơ được lưu giữ trong từng dòng suy nghĩ của nhà thơ. Chắc chắn, bạn cũng đã có những lúc đứng chờ người yêu với biển cảm xúc rẽ nhiều ngả, giống như anh chàng trong bài thơ.
Thông tin tác phẩm:
- Thể loại: Văn học hiện đại
- Thời gian: 18-3-1976


7. Đứa con của tình yêu
Lời bài thơ:
Ước mơ con chúng mình sinh đẻ
Mặt baby nhìn là chẳng thể gì chán
Đôi mắt hồn nhiên, gương trán thuần khiết
Mang tình yêu xán lạn của đôi ta
Con giống em, con cũng thấy cha
Đẹp như cái mũi thật thà, thẳng thắn
Nhìn gần giống, nhìn xa cũng giống
Mái đầu dơn sóng như biển Quy Nhơn
Nhưng con ta lại giống em hơn
Điều đứng, tư duy và cách nói chuyện
Chỉ khác cái nữ tính khi em giận dỗi
Em giận, trời phải đầu hàng
Móc đầu tóc thì con lại nhảy vô
Thịt xương ta nở vạn mùa
Em ơi! Đứa con tình yêu ấy
'Tình yêu chưa đủ, mến chưa đầy'
Thi phẩm này sáng tác vào năm 1966, là kết quả của trái tim đang cháy lên trong tình yêu. Xuân Diệu mong ước có một đứa con là chứng nhận cho tình yêu nồng nàn của mình. Đọc những dòng thơ này, ta có thể cảm nhận được hết những dư vị tuyệt vời của tình yêu.
Thông tin tác phẩm:
- Thể loại: Văn học hiện đại

8. Xuân không mùa
Lời bài thơ:
Chút nắng nhẹ, vài giọt sương mỏng thắm,
Mấy cành xanh, năm bảy sắc yêu kiều. Thế là Xuân.
Tôi không hỏi nhiều.
Xuân đã hiện hữu trong lòng tôi như một bản nhạc êm đềm.
Xuân không chỉ là ba tháng mùa xuân;
Xuân là lúc nắng mở ra đúng lúc,
Chim trên cành đưa nhịp hòa nhạc thơ;
Xuân là khi gió về mà không báo trước.
Đông đang lạnh, đột ngột một ngày quay ngược trở lại,
Mây bay đi để làm cho bầu trời trở nên rộng lớn.
Thế là Xuân.
Ngày trở nên ấm áp,
Như nắm chặt bàn tay trẻ trung…
Xuân ẩn mình giữa mùa đông khi nắng ấm;
Giữa mùa hè khi trời xanh sạch sau cơn mưa;
Giữa mùa thu khi gió thoảng nhẹ nhàng
Mang theo hương sắc tự nhiên trong không gian rộng lớn.
Nếu lá cây không rụng trong gió,
Nhưng hoa lại đua nhau khoe sắc nở rộ,
Nếu một vườn nhãn đào đột nhiên hương thơm,
Đó chính là Xuân.
Tôi đợi chờ gì nữa?
Bình minh đã vượt qua, mỗi khi tình cảm hứa hẹn,
Xuân ơi, Xuân vĩnh viễn tồn tại trong trái tim ta,
Khi những cái gặp gỡ giữa đường đi
Dừng lại để trao điều cười, nụ cười ngạc nhiên.
Đó là dấu hiệu của sự sống sắc tố,
Thêm một lần nữa, dù đã trải qua bao thăng trầm.
Đó là tâm hồn mở rộng khắp không gian,
Để bắt những mảng ký ức mới mẻ.
Những cảnh chuyển động nhẹ nhàng trong tâm trí,
Nghe thấy tiếng lòng xôn xao, thổn thức…
Đó là một lá thư hồi hộp nhận trong tay;
Đó là những dư âm của lời nói đã qua bao ngày dài.
Một buổi sáng, trái tim bất ngờ dịu dàng reo lên…
Chỉ cần là sáng, và lòng ta dậy sóng,
Thế là Xuân.
Hỡi hoa, hỡi chim, có đủ chưa?
Kể gì mùa, thời tiết, và niên hoa,
Tình không đợi tuổi, và Xuân không phụ thuộc vào ngày tháng.

9. Vội Vàng
Lời bài thơ:
Tôi muốn tắt bóng mặt trời đi
Để màu sắc đừng phai nhạt đi;
Tôi muốn giữ gió lại
Đừng để hương thơ bay đi.
Của ong bướm đây đâu tuần trăng mật;
Này đâu hoa màu xanh rì của đồng nội;
Này đâu lá thoáng đãng của cành tơ phơ phất;
Của yến anh đâu khúc tình si.
Và đây là ánh sáng lung linh trong hàng mi;
Mỗi buổi sáng, niềm vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng tươi như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng.
Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không đợi nắng hạ để nắng hoài xuân.
Xuân đang đến, có nghĩa là xuân đã đi qua,
Xuân còn trẻ, có nghĩa là xuân sẽ già,
Nhưng xuân hết, có nghĩa là tôi cũng mất.
Lòng tôi rộng lớn, nhưng giới hạn trời cứ chật chội,
Không cho dài lâu thời trẻ của nhân loại,
Nói làm chi rằng xuân vẫn lặp đi lặp lại,
Nếu đến một lần nữa không phải là gặp lại.
Còn trời đất, nhưng tôi sẽ không mãi mãi,
Nên tôi tiếc nuối cả trời đất;
Mùi của tháng, năm rơi vụt, biệt ly,
Khắp sông, núi vẫn nói lên sự chia xa...
Cơn gió dịu dàng thì thầm giữa tán lá biếc,
Phải chăng họ giận vì phải rời đi?
Chim hò hẹn bỗng đứt tiếng ca,
Phải chăng họ sợ sự phai tàn sắp đến?
Chẳng bao giờ nữa, ôi!
Chẳng bao giờ nữa…
Đi nhanh đi!
Mùa chưa dần chiều hôm,
Tôi muốn ôm lấy
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Tôi muốn bị mê hoặc bởi đám mây và gió lượn,
Tôi muốn ngất ngây với cánh bướm và tình yêu,
Tôi muốn đắm chìm trong một cái hôn nồng
Và non nước, cây cỏ rạng rỡ,
Cho cái thơm dịu dàng, cho đầy ánh sáng
Để tận hưởng vẻ đẹp tươi mới của thời thanh xuân;
– Hỡi xuân hồng, tôi muốn nhấn chìm vào em!
Đây là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của Xuân Diệu trước Cách mạng. Đây là giọng điệu của một tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống đến mức cuồng nhiệt, nhưng đằng sau đó là một triết lý nhân sinh mới mẻ chưa từng xuất hiện trong thơ truyền thống.
Bài thơ thể hiện một quan niệm sống mới mẻ và táo bạo, là lời kêu gọi hưởng thụ cuộc sống một cách đúng đắn, cảm nhận mọi khoảnh khắc và không để lạc lõng trong thời gian. Tuy nhiên, ở 'Vội Vàng,' tác giả chỉ tập trung vào việc hưởng thụ, chạy theo thời gian. Ông kêu gọi mọi người hãy yêu và tận hưởng những gì cuộc sống mang lại, hãy tận dụng thời gian và tuổi trẻ để sống trọn vẹn nhất. Ông quên đi nghĩa vụ của việc hiến dâng cho cuộc sống. Trong cuộc đời của mình, ông vội vàng hiến dâng mà không để ý đến việc hưởng thụ.
Thông tin tác phẩm:
- Thể loại: Văn học hiện đại
- Tập thơ: Thơ thơ (1938)

10. Trăng
Trong vườn đêm kia, trăng rơi rực
Ánh sáng hiện hữu khắp lối đi.
Tôi cùng người yêu qua muôn nơi...
Im lặng, lờ mờ, không lên tiếng chi.
Bên trăng, bước chân tiếc nuốt vàng,
Sợ bước trên đường, tiếng nhạc vang,
Ngẩn ngơ bông hoa khuất sau lá,
Và làm mất bản nhạc trăng thanh.
Âm nhạc nhẹ nhàng, ánh tơ xanh,
Cho gió ru bằng điệu múa cành;
Cho gió hòa quyện, êm đềm bước,
Linh hồn mềm mại của đêm thanh.
Chúng tôi đi trong thơ êm đềm,
Lạc giữa niềm vui không bến bờ.
Trăng sáng, trăng xa, trăng rộng lớn quá!
Hai ta đây, lòng nhưng bớt bơ vơ.
Xuân Diệu, tài năng với những bản thơ tình bay bổng, ông đã để lại những dấu ấn đậm nét trong thơ ca Việt Nam. Các tác phẩm về trăng của ông đều chứa đựng tình cảm sâu lắng, làm xao động lòng người.
Thông tin tác phẩm:
- Thể loại: Văn học hiện đại
- Tập thơ: Thơ thơ (1938)

11. Biển
Lời bài thơ:
Anh không xứng là biển khơi
Nhưng anh ước mình là bờ cát trắng
Bờ cát dài thoải mái
Chìm đắm dưới ánh nắng...
Bờ đẹp như thơ, cát vàng trải
Ngắm bình minh, hòa mình trong lành
Như mơ màng giữa hàng thông vững
Thầm thương lặng lẽ qua bao năm...
Anh muốn là làn sóng biếc
Hôn nhẹ cát vàng êm đềm
Nắm tay em, thắm thiết thêm
Hôn bình yên, mãi mãi thôi
Đã hôn rồi, lại hôn nữa thôi
Trôi qua muôn đời, không ngừng ngợi
Cho đến khi cả đất trời
Biến thành trang thơ, níu tình ta...
Có những lúc hồn bồi hồi như sóng
Loan báo tình yêu mãnh liệt
Ngập tràn những cung đường đêm đen
Anh không xứng làm biển xanh biếc
Nhưng mong mình là bể biếc đẹp
Hát mãi bên gành, hòa chung âm thanh
Một tình yêu vô hạn không chấm dứt
Cho đến khi bọt nổi, sóng vỗ trắng
Và gió thổi êm, hòa chung khắp nơi
Hôn mãi ngàn năm, không có giới hạn,
Bởi anh yêu bờ cát ơi, yêu mãi!
Biển của Xuân Diệu là một tác phẩm tuyệt vời của ông hoàng thơ tình. Với vần thơ mộng mơ, sâu sắc, ông đã tạo nên một bức tranh tình yêu lãng mạn, bền vững như sóng biển vô tận.
Thông tin tác phẩm:
- Thể loại: Văn học hiện đại
- Tập thơ: Cầm tay (1962)

- 1. Xa cách
- 2. Tình thứ nhất
- 3. Tương tư chiều
- 4. Phải nói
- 5. Yêu
- 6. Đứng chờ em
- 7. Đứa con của tình yêu
- 8. Xuân không mùa
- 9. Vội Vàng
- 10. Trăng
- 11. Biển