Những Món Ăn Truyền Thống Độc Đáo Trong Bữa Tiệc Tết Của Người Dao

Một Trong Những Món Ăn Đặc Sắc Không Thể Thiếu Trong Bữa Tiệc Tết Của Người Dao Là Món Lòng Lợn Nhồi Gạo Nếp. Gạo Nếp Phải Thơm Ngon, Được Xay Thành Bột Hoặc Đem Đồ Lên Trước Khi Trộn Với Tiết Sống. Gia Vị Là Thảo Quả Được Giã Nhỏ. Món Ăn Này Chỉ Luộc Chín Tới Là Vớt Ra Ướp Nướng, Càng Nóng Hổi Càng Thơm Ngon.

Trong Những Ngày Tết, Tiết Trời Se Lạnh, Người Dao Thường Làm Sẵn Món Này Để Ướp Dần, Trước Khi Ăn Chỉ Cần Trần Qua Cho Nóng. Món Lòng Lợn Nhồi Gạo Nếp Ngậy Của Tiết, Mùi Thơm Của Thảo Quả, Lại Thêm Cái Dai Dai Của Lòng Lợn khiến Hương Vị Không Thể Cưỡng Lại Được.

Vào những ngày lễ Tết đầu năm, cư dân tộc Dao tại Ma Ly Pho (huyện Phong Thổ, Lai Châu) lại thường làm bánh mật truyền thống. Bánh được chế biến từ gạo nếp nương xay nhuyễn kết hợp cùng mật mía ép, sau đó bọc bằng lá chuối rừng. Bánh mật thể hiện tình cảm, lòng biết ơn đối với tiền nhân, ông bà tổ tiên và cầu mong một năm mới phát tài, sức khỏe dồi dào, mọi điều tốt lành đến với mọi người.

Lá chuối được lựa chọn kỹ càng để bọc bánh mật, chỉ chọn lá bánh tẻ, còn nguyên tàu lá. Cả gia đình quây quần cùng nhau bọc bánh mật, thể hiện sự tôn kính và tình cảm với ông bà, tổ tiên. Gạo nếp được ngâm, xay nhuyễn, kết hợp với mật mía, sau đó nhào bột bằng tay để có được hỗn hợp mềm mịn, sau đó mới bọc bánh. Khi bánh được bọc xong, niềm vui của mỗi thành viên trong gia đình là cùng nhau mang mâm bánh xuống bếp để luộc bánh. Mỗi lần làm bánh mật cũng là dịp để người già hướng dẫn, nhắc nhở con cháu về việc biết ơn tổ tiên, giữ gìn và phát huy phong tục truyền thống của dân tộc Dao.

Bánh chưng đen, một nét đặc trưng của nền văn hóa ẩm thực của người Dao, được truyền lại từ cha ông đời xa xưa. Sự xuất hiện của bánh đen không chỉ là biểu tượng cho một mùa màng bội thu, màu đen của bánh còn thể hiện sự hòa hợp của đất, trời và lòng người. Tết của người Dao trở nên trọn vẹn hơn với sự hiện diện của bánh chưng đen, không chỉ mang ý nghĩa cầu mong cho một năm mới an lành, hạnh phúc mà còn thể hiện tấm lòng biết ơn và hiếu thuận đối với ông bà, tổ tiên của mỗi người Dao.

Bánh chưng đen của người Dao có điểm độc đáo ở chất liệu tạo màu đen. Không giống như các dân tộc khác sử dụng gạo nếp cẩm hoặc than gỗ cây núc nác để làm đen bánh, người Dao lại tạo màu đen từ tro của thân rơm nếp đốt lên. Khi bóc ra, bánh chưng đen của người Dao mang màu đen xanh đặc trưng, mùi thơm dịu của nếp nương, của lá dong, lá chuối rừng và có vị ngon, dẻo dần với một chút mặn từ tro rơm. Thưởng thức bánh chưng đen, du khách sẽ cảm nhận được vẻ đẹp giản dị, mộc mạc của núi rừng, của công sức lao động và tâm huyết của người dân Dao.

Trong văn hóa ẩm thực của người Dao, xôi sắn không chỉ là một món ăn truyền thống mà còn là biểu tượng của sự gìn giữ và tôn trọng đối với di sản của tổ tiên. Xôi sắn không chỉ là món ăn hàng ngày mà còn được coi là một phần không thể thiếu trong các dịp lễ Tết. Món ăn này không chỉ đơn giản trong cách chế biến mà còn thu hút với hương vị đặc trưng của nó.

Xôi sắn khi chín được đặt trong những chiếc lá, hơi thơm dịu phảng phất, những hạt xôi nếp dẻo, trắng được bày trên mâm cúng thần linh, tổ tiên. Màu trắng tượng trưng cho sự tinh khiết, trong sáng của đất trời, của những hạt sương sớm mai trên đồi núi. Những nắm xôi trắng được bọc gọn trong lá chuối, lá dong hay các loại lá rừng. Người Dao chọn lá gói xôi với mùi thơm dịu nhẹ, khi hơi nóng của xôi bóc ra không làm mất đi hương vị đặc trưng của nếp mà còn tốt cho sức khỏe. Xôi sắn không chỉ là một món ăn mà còn là biểu tượng của tấm lòng, sự kính trọng và biết ơn của người Dao đối với đất trời, tổ tiên.

Bánh Gù - Hương Vị Đặc Biệt Trong Ngày Lễ Tết

Cơm Lam - Ngôi Sao của Bữa Tiệc Tết

Thịt Lợn Muối Chua - Món Đặc Sản Tết

Thịt lợn treo gác bếp - Bí Quyết Bảo Quản Thực Phẩm của người Dao thực ra là một cách bảo quản đồ ăn được lâu hơn, dùng làm thực phẩm trong những ngày mưa hoặc trong những ngày không có chợ phiên. Chính các loại gia vị dùng để tẩm ướp khi làm món thịt lợn gác bếp lại làm nên nét độc đáo của món đặc sản Tây Bắc này. Là món ăn truyền thống của người H’mông, người Dao, người Tày, người Thái, món thịt lợn hun khói chứa đựng những nét văn hóa, tinh tế của nghệ thuật ẩm thực Tây Bắc, là món ăn không thể thiểu trong những ngày lễ tết truyền thống.

Ai đã từng một lần được thưởng thức món thịt lợn gác bếp người Dao Sơn La hẳn rất khó để quên hương vị độc đáo và rất riêng biệt của món đặc sắc Tây Bắc này. Hương thơm của hạt mắc khén, hạt dổi rừng, vị cay của gừng, ớt, rượu trắng, hòa quyện với mùi khói khi hun thịt lợn trên gác bếp mang lại những nét riêng biệt mà không một cách chế biến nào có được.