Những Món Ăn Nên Tránh Trong Dịp Tết theo Phong Tục Việt Nam

Mâm cơm Tết là biểu tượng của sự sum vầy, đoàn viên trong ngày lễ quan trọng nhất của dân tộc. Hương vị tinh tế, màu sắc đa dạng của các món ăn truyền thống khiến mâm cơm trở nên phong phú và đẹp mắt. Đây không chỉ là bữa ăn ngon mắt mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa tâm linh, gắn bó với nền văn hóa Việt. Hãy cùng nhau thưởng thức và tận hưởng hương vị đặc trưng của mâm cơm Tết, tạo nên năm mới an khang, hạnh phúc và tràn đầy may mắn.

Mâm cơm Tết không chỉ là nơi gặp gỡ, tương tác mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết, sum vầy. Những món ăn truyền thống được sắp xếp cân đối, tạo nên bức tranh ẩm thực tuyệt vời, thể hiện lòng biết ơn và kính trọng đối với tổ tiên. Hãy tận hưởng mâm cơm Tết với tâm hồn hân hoan, chia sẻ niềm vui và ý nghĩa tết thật sự.

Theo Đông y, thịt vịt có đặc tính mát, ngọt giúp kích thích sự lưu thông của huyết khí, đồng thời cung cấp năng lượng, bồi bổ cơ thể. Thịt vịt cũng được biết đến với khả năng giảm sốt cao, giải độc, và làm dịu sưng mụn hiệu quả. Vịt, với màu sắc vàng trắng, không chỉ bổ trung tốt cho hệ khí trung ương mà còn hỗ trợ phục hồi năng lượng cho những người suy nhược. Thịt vịt thường được chế biến bằng cách luộc hoặc nấu cháo, thường kèm theo nước mắm gừng hoặc các loại gia vị khác. Kết hợp với sen, táo, đinh và hồi, thịt vịt mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, vào dịp đầu năm, món thịt vịt thường được xem là cần tránh.

Thịt vịt là một trong những món ăn bị kiêng kỵ vào đầu tháng và đầu năm theo quan niệm của người miền Bắc và miền Trung. Nó thường được coi là không tốt, không mang lại may mắn, đặc biệt là trong những ngày Tết. Mặc dù thịt vịt quay có thể là một món khoái khẩu, nhưng theo tâm lý dân gian, việc ăn thịt vịt trong những ngày này có thể mang lại điều xui xẻo, đen đủi. Thay vì thịt vịt, người ta thường chọn sử dụng thịt gà với hi vọng mang lại may mắn hơn. Cũng giống như thịt chó vào cuối tháng, thịt vịt lại được xem là một loại 'món giải xui'. Người dân miền Bắc và miền Trung thường kiêng kỵ thịt vịt vào dịp đầu năm, tin rằng nếu ăn thịt vịt sẽ mang lại điều xấu, 'tan đàn, xẻ nghé'.

Mặc dù có nhiều món ăn phổ biến và được ưa chuộng, thậm chí là đặc sản ngon mắt của nhiều người, nhưng vào những ngày Tết, chúng lại trở thành những món ăn cần phải kiêng kỵ để tránh đen đủi và không may mắn cả năm. Mực, mặc dù ngon miệng, lại nằm trong danh sách 'đen' của cả ba miền Bắc, Trung, và Nam. Quan niệm này xuất phát từ câu ngạn ngữ quen thuộc 'đen như mực' từ thời ông cha ta.

Dân gian thường quan niệm mạnh mẽ với câu ngạn ngữ 'đen như mực'. Ngày nay, mực trở thành một trong những món ăn được coi là 'đen' và không nên ăn vào những ngày Tết, để tránh mang theo sự xui xẻo và không may mắn suốt cả năm. Theo quan niệm, nếu ăn mực vào đầu năm, cả năm sẽ đen đủi; ăn mực đầu tháng cũng sẽ không mang lại may mắn. Nhiều cha mẹ còn kiêng kỵ cho con ăn mực trước ngày thi. Đối với nhiều người, việc kỵ ăn mực càng trở nên quan trọng khi phải đi xa hoặc có công việc quan trọng.

Cá mè là một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, hỗ trợ sức khỏe và có thể được chế biến thành nhiều món ngon. Thịt cá mè chứa nhiều protein, mỡ không no, và nhiều dạng khoáng chất như canxi, phosphorus, sắt, cùng nhiều loại vitamin như B1, B2, A, acid nicotinic. Theo quan niệm Đông y, cá mè có vị ngọt, tính ấm, không độc hại. Thịt cá mè không chỉ ngon mắt mà còn có tác dụng bổ trợ trí não, làm mềm phế, và tốt cho hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, vào dịp Tết, món ăn này lại bị coi là cần tránh.

Đối với cư dân miền Bắc và miền Trung, cá mè thường được liên kết với ý nghĩa của sự mè nheo. Hương vị khá đặc trưng và xương nhiều của loại cá này khiến nó trở thành một trong những món kiêng kỵ vào ngày Tết. Người dân miền Bắc và miền Trung thường tin rằng ăn cá mè vào đầu năm sẽ mang lại sự 'hãm tài' và đen đủi suốt cả năm. Có lẽ bởi vị ngon đặc trưng cùng với hình ảnh mè nheo, nhiều người tin rằng cá mè sẽ gắn liền với một năm không may mắn. Đặc biệt là ở miền Trung, cá mè được coi là nguyên nhân gây ra sự 'hãm tài' nếu ăn vào đầu năm.

Tôm là nguồn cung cấp protein và vitamin D tuyệt vời, mà không thêm carbohydrate vào lượng tiêu thụ hàng ngày của bạn. Các lợi ích sức khỏe của tôm bao gồm cải thiện sức khỏe của xương và não, quản lý cân nặng và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tôm có tác dụng chống viêm, phòng ngừa ung thư và các đặc tính chống lão hóa giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về sức khỏe khác nhau. Nó giúp điều trị thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác và giảm mệt mỏi mắt. Nó cũng giúp giảm đau kinh nguyệt. Tôm là một lựa chọn có lợi cho việc tăng cường sức khỏe tổng thể của bạn một cách thật sự ngon.

Người miền Bắc không kiêng kị tôm vào những ngày Tết nhưng đối với người miền Nam thì lại đặc biệt “tránh” tôm vào dịp này. Người miền Nam tin rằng con tôm đầu to và đi giật lùi, nếu chúng ta ăn món ăn có tôm vào đầu năm mới, sẽ khó có thể làm mọi việc dễ dàng, đầu xuôi đuôi lọt được. Do đó, mọi việc trong năm mới sẽ không thể diễn ra một cách thuận lợi, không thăng tiến và không có sự phát tài phát lộc.

Chuối không chỉ là nguồn cung cấp chất chống ôxy hóa để bảo vệ cơ thể khỏi gốc tự do, mà còn là thực phẩm giàu magiê, kali, vitamin C và vitamin B6. Những ưu điểm đặc biệt của chuối, như khả năng giúp vượt qua trạng thái trầm cảm thông qua chất tryptophan cao, biến đổi thành serotonin - một chất dẫn truyền thần kinh giúp điều chỉnh tâm trạng và mang lại cảm giác hạnh phúc. Tuy nhiên, ở miền Nam, chuối lại là loại quả bị kiêng ăn vào dịp Tết.

Người miền Bắc thường không thiếu chuối trong mâm ngũ quả của mình, nhưng ở miền Nam, người ta kiêng ăn chuối vào dịp đầu năm. Từ chữ 'chuối' có thể liên kết với 'chúi' theo giọng miền Nam, nghĩa là không thể ngẩng lên được. Do đó, ăn chuối vào ngày Tết sẽ ảnh hưởng đến sự thăng tiến trong công việc. Một số người còn dựa vào sách nho để kiêng chuối, với nguyên lý 'tiền đàng bất khả thụ ba tiêu'. Hơn nữa, hình tượng trái chuối không được đẹp mắt, là lý do khiến người miền Nam kiêng ăn chuối vào dịp đầu năm mới.

Trứng vịt lộn là một món ăn ngon và bổ dưỡng. Tuy nhiên, theo quan niệm của người miền Trung và miền Bắc, họ thường kiêng ăn trứng vịt lộn vào đầu tháng và đầu năm. Tin rằng nếu ăn trứng vịt lộn vào những thời kỳ này, cả tháng và cả năm sẽ không mang lại may mắn. Trứng vịt lộn thường được chọn để 'xả xui', giúp xoay chuyển tình thế khi gặp phải những chuyện không may. Mọi người thường ưa thích ăn số lẻ khi chọn mua trứng vịt lộn, hình thức này được coi là mang lại may mắn hơn.

Với mùi tanh của trứng vịt lộn, theo quan điểm dân gian, nó có thể mang lại điều không may, xui xẻo, và đen đủi, là biểu tượng của tang tóc trong gia đình. Ở miền Trung và miền Bắc, trứng vịt lộn thường được kiêng ăn vào ngày đầu tháng hoặc đầu năm âm lịch để tránh những điều không tốt. Mặc dù là một món ăn giàu dinh dưỡng và ngon miệng, nhưng người lớn thường dặn dò con cháu tránh ăn trứng vịt lộn vào ngày Tết, nhằm ngăn chặn rủi ro và chào đón một năm mới suôn sẻ. Tuy nhiên, ăn món này cuối tháng được xem là cách để loại bỏ mọi vận xui cũ, chuẩn bị cho tháng mới với may mắn. Bất ngờ có thể xảy ra, nên cố ý ăn trứng vịt lộn ngày đầu năm đôi khi có thể tạo ra hậu quả không mong muốn, khiến vận mệnh thay đổi theo chiều hướng tiêu cực.

Mắm tôm là một loại nước mắm được làm từ tôm, mang hương vị thơm ngon và thường được ưa chuộng trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, vào những ngày đầu tháng, đầu năm, đa số người Việt Nam thường kiêng ăn mắm tôm. Đây là một trong những món ăn tuyệt đối không nên thưởng thức trong những ngày đầu năm mới với hy vọng cả năm sẽ tràn đầy niềm vui, công việc sẽ phát triển và tránh xa khỏi những điều không may mắn.

Những quy định này thể hiện lòng mong mỏi về một cuộc sống bình an, thịnh vượng và may mắn suốt cả năm. Ngày nay, mặc dù xã hội đã phát triển hiện đại, nhưng những niềm tin truyền thống như “có thờ có thiêng, có kiêng có lành” vẫn giữ được giá trị trong lòng người Việt. Trong những ngày đầu năm hoặc đầu tháng âm lịch, nhiều người, đặc biệt là người miền Bắc, thường tránh ăn mắm tôm để tránh gặp phải những điều không lường trước được. Đặc biệt, vào ngày mùng một khi đi lễ chùa, đền thì mọi người kiêng ăn mắm tôm và tỏi, tránh gây mùi hôi, xúc phạm tâm linh.

Trong sầu riêng chứa đựng một lượng lớn vitamin C, B, chất xơ, sắt, đồng, kali... tốt cho sức đề kháng, cải thiện lưu lượng máu và giúp bạn vượt qua trầm cảm hiệu quả. Một phần nhỏ sầu riêng có thể cung cấp đến 20% lượng carbohydrate cần thiết trong một ngày, là nguồn năng lượng hoàn hảo cho cơ thể.

Sầu riêng thơm ngon và bổ dưỡng, tuy nhiên, nhiều người kiêng ăn vào ngày đầu năm vì sợ mang lại những chuyện buồn, đau khổ. Người miền Nam coi trọng việc liên kết ý nghĩa của tên gọi, và sầu riêng thường được tránh vào ngày Tết vì lo ngại mang lại những điều xui xẻo. Mặc dù bổ dưỡng, sầu riêng trở thành một loại quả kỵ ăn trong dịp đầu năm để tránh đau buồn và u sầu cả năm dài.

Cam và lê là hai loại quả phổ biến, giàu chất dinh dưỡng, nhưng vào những ngày đầu tháng, đầu năm, người miền Nam thường tránh ăn cam và lê. Điều này xuất phát từ niềm tin rằng việc kiêng kỵ những loại quả này trong dịp Tết sẽ mang lại một năm mới tràn đầy may mắn, công việc phát triển thuận lợi.

Cùng với chuối, cam và lê là những món quả được người miền Nam tránh xa trong ngày Tết. Theo quan niệm dân gian “Quýt làm, cam chịu” hay “lê lết” đều mang ý nghĩa xui rủi, vì vậy, chúng thường không xuất hiện trên mâm ngũ quả để mang đến một năm mới an lành, tránh xa khỏi những điều không may mắn.

Đu đủ là trái cây nhiệt đới với hương vị thanh mát, dịu ngọt và màu sắc hấp dẫn. Công dụng của đu đủ đã được chứng minh qua nhiều lợi ích sức khỏe, khiến nó trở thành trái cây được ưa chuộng. Chất chống oxy hóa trong đu đủ ngăn chặn sự tổn thương tế bào, bảo vệ khỏi gốc tự do. Đu đủ chứa đầy đủ các chất chống oxy hóa quan trọng như vitamin A, C, E và beta carotene.

Người miền Bắc và miền Nam thường coi đu đủ là không thể thiếu trong mâm ngũ quả, mang lại một năm đầy đủ và sung túc. Tuy nhiên, người miền Trung tránh ăn đu đủ vì tên gọi có ngữ nghĩa tiêu cực. Họ tin rằng việc kiêng ăn quả này giúp tránh tai hoạ và xui xẻo. Điều tương tự cũng áp dụng cho quả lê và cam với nguyên tắc liên tưởng và tránh những tên gọi gần như 'thù đủ', 'lê lết' và 'cam chịu' trong mâm ngũ quả Tết ở miền Nam.

Món ăn có hương vị ngọt ngào thường được ưa chuộng đầu năm, mang lại cho mọi người niềm vui và hạnh phúc. Người ta thường tránh những món có vị chua, cay, chát, mặn để đảm bảo một năm mới trôi qua trong bình yên và hưởng thụ những điều ngọt ngào. Việc này giúp họ tránh xa khỏi cảm giác khó chịu và khổ đau trong cuộc sống.