Khám phá Văn Miếu Quốc Tử Giám - Di sản văn hóa lịch sử tại Hà Nội

Với tư cách là trường đại học đầu tiên của đất nước, Văn Miếu không chỉ là biểu tượng của di sản văn hóa mà còn là nơi mà nhiều sinh viên, học sinh đến để tìm kiếm may mắn trong kỳ thi và học tập. Hãy để Vntrip.vn hướng dẫn bạn khám phá mọi góc cạnh của Văn Miếu - Quốc Tử Giám, một trong những điểm tham quan nổi tiếng của Hà Nội.

Văn Miếu Quốc Tử Giám nằm ở đâu?

• Địa chỉ: 58 Quốc Tử Giám, Đống Đa, Hà Nội
• Chỉ đường tới Văn Miếu

Văn Miếu nằm ở khu vực quận Đống Đa, Hà Nội, giữa 4 con phố Nguyễn Thái Học, Tôn Đức Thắng, Văn Miếu và Quốc Tử Giám. Nếu bạn đến thăm Hà Nội, đây là điểm dừng chân không thể bỏ qua.

Hình ảnh Văn Miếu Quốc Tử Giám (ảnh sưu tầm)

Nếu bạn đến từ Hồ Gươm, đi theo đường Lê Thái Tổ, rẽ vào Tràng Thi, tiếp tục đến Cửa Nam, Nguyễn Khuyến, sau đó rẽ trái vào đường Văn Miếu. Vì Hà Nội có nhiều đường một chiều, đặc biệt xung quanh Văn Miếu, hãy chú ý để tránh vi phạm luật giao thông.

Nếu đi bằng xe bus, các bạn có thể lựa chọn các tuyến: 02, 23, 38, 25, 41 để dừng ngay gần khu vực này.

Giá vé vào cửa 

Hiện nay, việc mua vé vào tham quan Văn Miếu là bắt buộc. Vé cho người lớn có giá 20.000đ và vé cho trẻ em là 10.000đ. Đây là mức giá phổ biến áp dụng cho cả du khách trong và ngoài nước.

Lịch sử Văn Miếu Quốc Tử Giám

Văn Miếu được xây dựng từ năm 1070 dưới thời vua Lý Thánh Tông, là nơi thờ Khổng Tử, Chu Công và Tứ phối. Năm 1076, vua Lý Nhân Tông lập thêm Quốc Tử Giám, trường đại học cho con vua và quý tộc. Dưới triều đại Trần Thái Tông, Quốc Tử Giám trở thành Quốc học viện, mở cửa cho tất cả học sinh xuất sắc không phân biệt giai cấp.

Sau thời Lê, vua Lê Thánh Tông bắt đầu đặt bia cho những người thi đỗ tiến sĩ. Thời Nguyễn, Quốc Tử Giám được xây dựng tại Huế. Văn Miếu Thăng Long sau này chỉ còn là Văn Miếu của trấn Bắc Thành, sau đó được đổi tên thành Văn Miếu Hà Nội.

Kiến trúc

Khu di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám hiện nay có diện tích rộng 54331 m2, bao gồm nhiều công trình kiến trúc khác nhau. Khuôn viên được bao quanh bởi những bức tường gạch. Nơi đây bao gồm Hồ Văn, Văn Miếu môn, Đại Trung môn, Khuê Văn Các, giếng Thiên Quang, bia tiến sĩ, Đại Thành môn, nhà Thái Học, đã trải qua nhiều lần tu sửa.

Đại Trung Môn (ảnh sưu tầm)

Các nhà giảng đường ở hai bên đông và tây đều có 14 gian. Phòng học của học sinh tam xá có ba dãy, mỗi dãy 25 gian, mỗi gian 2 người. Toàn bộ kiến trúc Văn Miếu hiện nay đều là kiến trúc thời đầu thời Nhà Nguyễn. Quần thể kiến trúc Văn Miếu – Quốc Tử Giám được bố trí theo hình đối xứng từng khu, từng lớp theo hướng Bắc Nam, mô phỏng tổng thể quy hoạch khu Văn miếu thờ Khổng Tử ở Trung Quốc, nhưng với quy mô đơn giản hơn và theo phong cách truyền thống nghệ thuật dân tộc.

Khuê Văn Các và giếng Thiên Quang (ảnh sưu tầm)

Ở phía trước Văn Miếu là hồ lớn gọi là hồ Văn Chương, trước đây có tên là Thái Hồ. Trong hồ có gò Kim Châu, trước đây có tòa lâu để ngắm cảnh. Ngoài cổng chính có tứ trụ, hai bên tả hữu có bia “Hạ Mã”, xung quanh có tường cao bao quanh. Cổng Văn Miếu có kiểu Tam quan, trên có ba chữ “Văn Miếu Môn” kiểu chữ Hán cổ xưa. Trong Văn miếu được chia thành 5 khu vực rõ rệt, mỗi khu vực đều có tường ngăn và cổng đi lại liên kết với nhau.

Văn Miếu môn (ảnh sưu tầm)

Các điểm tham quan tại Văn Miếu Quốc Tử Giám

Cổng chính của Văn Miếu được xây dựng theo kiểu Tam quan, trên có ba chữ “Văn Miếu Môn” viết bằng chữ Hán cổ xưa. Bức tường bao quanh Văn Miếu được xây từ gạch. Bên trong có những bức tường ngăn tách thành 5 khu vực, mỗi khu vực đều có tường ngăn và cổng nối với nhau.

Bản đồ tham quan di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám

Khu thứ nhất

Bắt đầu từ cổng chính Văn Miếu Môn, đi qua cổng Đại Trung Môn, hai bên có cửa nhỏ là Thành Đức Môn và Đạt Tài Môn.

Khu thứ hai

Từ Đại Trung Môn đến Khuê Văn các. Khuê Văn các là công trình kiến trúc không lớn nhưng cân đối và đẹp mắt. Kiến trúc bao gồm 4 trụ gạch vuông (85cm x 85cm) bên dưới đỡ tầng gác phía trên, có những kết cấu gỗ rất đẹp.

Khuê Văn Các (ảnh sưu tầm)

Ở tầng trên, có 4 cửa hình tròn, lan can đơn giản và sơn màu gỗ, tạo nên vẻ đẹp mộc mạc. Mái ngói được xếp hai lớp, tạo thành 8 mái, với gờ mái và mặt mái phẳng.

Gác là một lầu vuông, với tám mái, cửa sổ tròn ở bốn bên tường phát ra ánh sáng. Hai bên của Khuê Văn các là Bi Văn Môn và Súc Văn Môn, dẫn vào hai khu nhà bia Tiến sĩ.

Khuê Văn các tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã trở thành biểu tượng của thành phố Hà Nội.

Khu thứ ba

Khu nhà bia tiến sĩ (ảnh sưu tầm)

Bao gồm hồ Thiên Quang Tỉnh (còn gọi là giếng soi ánh mặt trời), hình vuông. Hai bên hồ là khu nhà bia tiến sĩ, mỗi tấm bia được làm bằng đá, khắc tên các vị thi đỗ Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa, Hoàng giáp, Tiến sĩ. Bia đặt trên lưng rùa đá. Hiện còn 82 tấm bia của các khoa thi từ năm 1442 đến năm 1779. Đó là những di vật quý nhất của khu di tích.

Khu thứ tư

Là trung tâm và là kiến trúc chính của Văn Miếu, gồm hai công trình lớn song song và nối tiếp nhau. Tòa nhà ngoài là Bái đường, Tòa trong là Thượng cung. Đây là khu vực thờ Khổng Tử và Tứ Phối (Nhan Tử, Tăng Tử, Tử Tư, Mạnh Tử).

Bái đường ở Văn Miếu (ảnh sưu tầm)

Khu thứ năm

Nơi này là khu nhà Thái Học. Trong thời kỳ của triều Nguyễn, trường Quốc Tử Giám ở Hà Nội bị huỷ bỏ và nhà thái học được sử dụng để thờ Khải thánh, cha mẹ của Khổng Tử. Tuy nhiên, khu nhà này đã bị phá hủy trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Khu nhà Thái Học mới được thành phố Hà Nội xây dựng lại vào năm 1999. Trong khu thứ năm này, còn có nhà Tiền đường - Hậu Đường, là nơi thờ các vị vua Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông, Lê Thánh Tông và tư nghiệp Quốc Tử Giám Chu Văn An.

Ban thờ 3 vị vua trong Văn Miếu Quốc Tử Giám (ảnh sưu tầm)

Tầm quan trọng của Văn Miếu Quốc Tử Giám

Văn Miếu - Quốc Tử Giám không chỉ là ngôi trường đại học đầu tiên của đất nước mà còn như một ngọn đèn sáng, chiếu rọi truyền thống hiếu học của người Việt. Tại đây, bạn như được thêm động lực từ những bảng vàng rực rỡ của ông bà, nạp vào nguồn năng lượng để vững tinh thần trong hành trình học tập và tìm kiếm tri thức của nhân loại.

Ngoài ra, ngày nay Văn Miếu - Quốc Tử Giám còn là nơi tổ chức các buổi hội thơ, khen thưởng những học sinh xuất sắc và là điểm tham quan nổi tiếng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước khi đến Hà Nội. Đồng thời, đây cũng là nơi 'xin chữ' của người dân thủ đô trong những ngày tết truyền thống, với hy vọng năm mới an lành, hoặc trong những kì thi quan trọng của đất nước, với niềm tin vào sự thành công của các thí sinh.

Một số lưu ý khi tham quan

• Tôn trọng di tích, tuân thủ quy định của cơ quan quản lý di tích. Không gây hại cho các hiện vật, cảnh quan của di tích. Không chạm vào bức tượng rùa, không viết, vẽ, đứng, ngồi trên các bia Tiến sĩ…

• Khi đến Văn Miếu, mọi người nên mặc sạch sẽ, gọn gàng. Tránh mặc váy hoặc quần quá ngắn, trang phục hở hang hoặc trang phục dành cho nhà. Không hút thuốc, đội nón, mũ trong khu vực của Điện thờ, nhà trưng bày…

• Thực hiện cuộc sống văn minh khi đến thờ tự: Không có hành vi thiếu văn hóa, không nói tục, không gây rối trật tự an ninh; Cần có thái độ tôn trọng khi thực hiện nghi thức, mỗi người chỉ thắp một nén hương; Dâng hương, thắp hương đúng chỗ quy định.

Dâng hương tại Văn Miếu Quốc Tử Giám (ảnh sưu tầm)

• Cấm sử dụng tự do tín ngưỡng để thực hiện các hoạt động mê tín, cờ bạc, lừa đảo…

• Bảo quản vệ sinh, bảo vệ môi trường: Không leo tường, leo cây, phá cây, hái hoa, đạp cỏ, câu cá, bơi lội, vứt rác bừa bãi.
• Không mang vũ khí, chất nổ, chất dễ cháy vào khu di tích.

• Đậu xe đúng chỗ quy định, tự giữ đồ để tránh mất mát.

• Hoạt động quay phim tại Văn Miếu Quốc Tử Giám chỉ được phép khi có sự đồng ý của lãnh đạo khu di tích.

Trải qua bao biến cố của lịch sử, mặc dù một số kiến trúc đã mất đi nhưng Văn Miếu – Quốc Tử Giám vẫn tỏa sáng như biểu tượng của văn hóa giáo dục, nét đẹp văn hóa của dân tộc.

Bạn có thể quan tâm:

• Khám phá Hoàng thành Thăng Long khi đến Hà Nội
• Hướng dẫn viếng lăng Bác dịp 2/9: Kinh nghiệm và lời khuyên
• 23 điểm đến thú vị khi du lịch Hà Nội