Ga Ghềnh năm 2024

Ga Ghềnh nằm ở phía Bắc dýới chân dốc Ðồng Giao. Cái tên “Ghềnh” ðủ nói lên sự hiểm trở và hoang rậm của vùng ðất này thời xa xýa. Thời Pháp thuộc, ga Ghềnh heo hút lắm. Nhà ga xây týờng gạch, lợp ngói, ðứng ðấy với bốn mùa mýa nắng, bão giông rất khắc nghiệt của vùng rừng núi cuối cùng của quê hýõng Vạn Thắng Výõng Ðinh Tiên Hoàng và danh sĩ Trýõng Hán Siêu. Ga Ghềnh do ông Sếp Bảng cầm cờ. Ông có ngôi nhà hai tầng ở ðầu chợ Ghềnh. Ga miền rừng núi, nhỏ nhắn nhýng ðoàn tàu nào vô Nam cũng phải dừng lại ðây ðể lắp thêm ðầu máy “ðun” ðằng sau ðoàn tàu, leo con dốc Ðồng Giao hiểm trở nổi danh là “Ðệ nhị ải quan”. Thời ấy, chạy thông qua Ga Ghềnh chỉ có chuyến tàu nhanh Hà Nội - Sài Gòn. Chuyến tàu này chỉ chừng 7, 8 toa, toàn toa xe ðẹp, ðèn sáng trýng, tàu chạy qua vào khoảng 9 giờ tối. Bọn trẻ ðứng trên ðýờng số 1 nhìn vào các toa. Rất hồn nhiên, chúng nhảy lò cò và reo to: “Tàu õi, cố mà lên dốc nhá!”.

Ga Ghềnh có những kỷ niệm rất ðáng nhớ. Nãm 1930, tỉnh Ninh Bình có hai chi bộ Ðảng cộng sản hoạt ðộng khá mạnh: Chi bộ Quỳnh Lýu, huyện Nho Quan và chi bộ huyện Yên Mô. Tại Ga Ghềnh, ðã có cuộc rải truyền ðõn của cách mạng và có lần lá cờ búa liềm ðã ðýợc treo ở ðây. Nãm 1951, Pháp mở cuộc càn lớn ra phía tây nam tỉnh Ninh Bình. Trận ðánh ở Ðền Sàng, phố Cát (chỗ Rịa ði vào) rất dữ dội. Ðây là cuộc “chạm súng” giữa một cánh quân Pháp với một ðõn vị thuộc trung ðoàn chủ lực của ta. Pháp muốn “giýõng oai” nên ðã mời Phó Tổng thống Mỹ Ních-xõn ðến “chứng kiến” cuộc càn này. Phó Tổng thống Mỹ ðứng ở trýớc cửa Ga Ghềnh nhìn về phía ðýờng 59 - con ðýờng từ ngã ba Ghềnh - chỗ Ðồn Cao - ði lên Rịa và huyện lỵ Nho Quan.

Cuộc xuất quân “Nam tiến” từ miền Bắc vô miền Nam rất rầm rộ, ðầy khí thế oai hùng. Ga Ghềnh ðýợc chứng kiến cuộc “Lên ðýờng vô Nam ðánh giặc” vào cuối nãm Ất Dậu 1945. Tý liệu cho hay: “Chi ðội Ðộc Lập hội quân tại thị xã Ninh Bình ðể chuẩn bị Nam tiến. Ðõn vị ðýợc phát quân phục mới may bằng vải kaki vàng, mũ calô. Ðýợc trang bị súng trýờng, súng máy. Hạ tuần tháng Chạp, Bộ Giao thông công chính ðiều ðoàn xe lửa chở ðội quân này”. Ga Ghềnh ðýợc ðón chi ðội Ðộc Lập lên tàu. Rất ðông bà con: trẻ già, trai gái ðến nhà ga ðể tiễn ðýa những chiến sĩ Nam tiến. Ga Ghềnh, chợ Ghềnh

Xem thêm : các khách sạn giá rẻ tại Ninh Bình